Reve, De Vries...
Over de doden niets dan goed. Op vrijdag 21 januari overleed Theun de Vries. In een In Memoriam meldde pagina 106 van Teletekst: "Op jonge leeftijd werd De Vries lid van de Communistische Partij. Dat maakte hem zowel geliefd als gehaat."
Als er iemand een hekel had aan Theun de Vries, dan was het wel Gerard Reve. Zo omschreef Reve De Vries als 'pervers en verknipt genoeg om een flikker te zijn'. De Vries was 'een slecht vader en een slechte echtgenoot' die stampvol moest zitten met 'rode martelsprookjes'.
Waar de haat precies vandaan kwam weet ik niet meer. Waren het de communistische denkbeelden van De Vries of speelde een opmerking die De Vries ooit over de vader van Reve maakte nou ook nog een rol? Er staat mij bij dat De Vries het verzetsverleden van Reve sr. ooit in twijfel heeft getrokken, maar of dat nou ook werkelijk zo is... Hoe dan ook: lachen is het wel, Reve over De Vries...
In onze eerste Reve-veiling, Allerzielen 1997, veilden wij ook een collectie brieven van Reve aan Sjoerd van Faassen, medewerker van het Letterkundig Museum. Ik citeer Reve uit de catalogus:
"Ach, als je Theun de Vries heet, dan heb je eigenlijk al de dodelijke klap van het Lot te pakken. De Vries, en dan nog Theun daar boven op, alsof die achternaam niet reeds erg genoeg is! Ik had voor hetzelfde geld talent kunnen hebben, en daarbij Theun de Vries kunnen heten - net zo iets als picturaal begaafd, maar blind geboren."
In onze derde Reve-veiling, oktober 2004, veilden wij de Reve-collectie van de journalist Bert Boelaars. Weer citeer ik uit onze catalogus:
Tot slot het vermakelijkste uit de collectie: envelop verstuurd uit Le Poët-Laval, 16-3-1982:
(verhuisbericht:)
Stichting Homologie
Postbus 16584
1001 R.B Amsterdam
Holland
Ingesloten een adreswikkel:
GERARD REVE
'LA GRACE'
LE POET LAVAL
26160 LA BEGUDE DE
MAZENC FRANKRIJK
Op de achterkant van de adreswikkel stond gedrukt:
DRINGEND VRZOEK:
Wilt U bij verhuizing of onjuiste adressering
a.u.b. dit bandje in zijn geheel met verbeterde
gegevens terugzenden
Met uitzondering van zijn naam had Reve de opgave van zijn verblijfplaats doorgestreept, en naast zijn naam erbij geschreven:
p/a Th. De Vries
Egelantiersgracht 66
Amsterdam C.
De meesterlijke humor schuilt in de infernale haat die Reve altijd heeft gekoesterd jegens diens persoon, getuige onder andere de passage uit een brief aan luchtmachtdominee C.B. Dekker:
"Zou ik ook, tegen vergoeding van te maken kosten, iemand zijn huis gebombardeerd kunnen krijgen? Het is het huis van Theun de Vries, Egelantiergracht 66, Amsterdam C. (Jordaan). Het is een bovenhuis, dus het is wel preciziewerk. (..) In afwachtig van uw bericht zal ik om de dag voor U bidden." - Greonterp, 2 October 1969.
Bij dit citaat wou ik het maar laten.
Tekst: Martijn Steenbergen
Dit artikel is verschenen in Puntkomma (nummer 7, februari 2005).