Het was nog donker, toen in de vroege morgen..
22 december 2004
De kenners en liefhebbers zullen aan een half woord wel genoeg hebben, maar dit zijn uiteraard de befaamde eerste woorden van
De Avonden, Reve's eerste en meest beroemde roman uit 1947:
"Het was nog donker, toen in de vroege morgen van de twee en twintigste December 1946 in onze stad, op de eerste verdieping van het huis Schilderskade 66, de held van deze geschiedenis, Frits van Egters, ontwaakte."
Veel fans nemen elk jaar hun fijnste exemplaar (zie bijvoorbeeld de foto) ter hand en lezen iedere dag een hoofdstuk, om op oudejaarsdag te eindigen met het laatste hoofdstuk, wat eindigt met de al even befaamde laatste zinnen: "'Alles is voorbij,' fluisterde hij, 'het is overgegaan. Het jaar is er niet meer. Konijn, ik ben levend. Ik adem, en ik beweeg, dus ik leef. Is dat duidelijk? Welke beproevingen ook komen, ik leef.'
Hij zoog zijn borst vol met adem en stapte in bed. 'Het is gezien,' mompelde hij, 'het is niet onopgemerkt gebleven.' Hij strekte zich uit en viel in een diepe slaap."
Wat kunt u dezer dagen nog allemaal meer doen met De Avonden? 6 tips:
1. Dit jaar is het voor het eerst mogelijk om De Avonden volledig in stripvorm te lezen. In het najaar is deel 4 verschenen van De Avonden in stripvorm door Dick Matena. (
zie verder).
2. U kunt gewoon één van de 56 drukken ter hand nemen. Vergis u evenwel niet. De 56ste heeft dezelfde omslag als de eerste maar de prijs loopt nogal uiteen. De 56ste doet 12,50 euro in de lokale AKO, de eerste, met omslag krijgt u niet voor minder dan 300 euro. Een echt gaaf exemplaar doet al snel 600 euro.
3. Kent u De Avonden bijna uit het hoofd en heeft u behoefte aan wat meer diepgang: dan is er "De avonden. Facsimile-uitgave van het manuscript en typoscript". In een luxe-uitgave (250 ex.) en een volksuitgave. De luxe doet minstens 500 euro, de volksuitgave ca. 50. Het boek bevat het complete manuscript in facsimile, losse bladen met aantekeningen en het typoscript. Er is een inventarisatie per hoofdstuk van de verschillende varianten en notities. Met een inleiding van Marjo Eijgenraam.
4. Bent u erg moe, zo aan het eind van het jaar: laat de meester dan zelf het werk doen en luister naar de integrale voorlezing van De Avonden. Verschenen op 8 CDRoms, tweedehands
nog wel verkijgbaar. In ca. 10 uur voorgelezen in 1991, oorspronkelijk op de radio uitgezonden.
5. Heeft u heel weinig tijd in deze drukke kersttijd: koop of huur de speelfilm uit 1989 van Rudolf van den Berg met Thom Hoffman als Frits van Egters . Helemaal geen slecht alternatief en u bent in twee uur klaar. (
meer info op de IMDB).
Met dank aan René Mootz
Foto: Jan van Breda