Geheim Landgoed geplunderd
23 oktober 2011
Het ligt nog altijd uiterst afgelegen in een wonderschone omgeving van bergen en dalen. Ergens tussen Dieulefit en Vesc in Zuid-Frankrijk, de Drôme. Drie kilometer lang slingert een smalle weg vanaf de hoofdstraat omhoog. Het laatste stuk is bijzonder steil. Pas dan doemt opeens het 'Zomerpaleis' in volle glorie op. Met bloed, zweet en tranen bouwde Gerard Reve hier zijn afgelegen verblijf in de jaren zeventig.
Overzichtsfoto van het Geheim Landgoed
Aanvankelijk een eenmansbunker van zo'n drie bij vier meter, met daarachter een grote cisterne voor het water. Toen het betonnen gevaarte na veel zwoegen in 1974 voor bewoning gereed was gaf Reve het als ode aan Maria de naam NOTRE REINE.
Ruim tien jaar later sloot hij er haaks een tweede bunker op aan, waarmee het aanrecht binnenshuis kwam. Boven de voordeur een nieuw opschrift: L'ALBATROS. Deze naam is ontleend aan een gedicht over een gelijknamige roofvogel die door een scheepsbemanning in gevangenschap wordt getreiterd en mishandeld. Het gedicht is van Beaudelaire en de bedoeling van Reves keuze laat zich raden.
De Voordeur van L'Albatros
Enkele meters vóór het tweede verblijf is nog een derde bunker neergezet, een gastenkamer met een kolenhok. Maar sanitair in de vorm van een wc en een bad of douche is er nooit gekomen. Wel is er een groot afvoergat tegenover de keuken. Een tuinslang dient als doucheslang en het afvoerputje doet ook dienst als hurktoilet. Gerard noemde het trots zijn Turkse douche. Verder is er een aansluiting op het elektriciteitsnet. Het kilometers verre uitzicht is overigens nog immer adembenemend.
Het gastenverblijf
Toen Reve indertijd in zelfverkozen eenzaamheid aan de bouw op zijn berg begon schreef hij 'een serie wanhopige brieven' aan Teigetje en Woelrat met wie de relatie tot een einde kwam. Volgens een bericht van 5 februari 1971 aan Josine M. deed hij het auteursrecht 'aan de beide Jongens kado'. Als titel voor de uitgave van deze brieven stelde Reve voor 'God in Frankrijk'. Volgens biograaf Nop Maas is uit dit plan 'De Taal Der Liefde' gegroeid.
Maria-grotje aan de voorkant
Bij de aanduiding 'God in Frankrijk' is men geneigd te denken aan een gloedvolle ervaring van hemels genoegen in een zonovergoten landschap waar het immer heerlijk toeven is. Maar in de dramatische omstandigheden waarin Reve zich bevond was het vermoedelijk eerder een ironische verwijzing naar de God uit de bijbel die aan zichzelf twijfelde.
Interieur
Vele jaren is het Geheim Landgoed inmiddels onbewoond. Naar verluidt zijn de eigenaren er veertien jaar geleden voor het laatst geweest, in 1997 dus. Reve zelf heeft indertijd de buren een sleutel gegeven en gevraagd een oogje in het zeil te houden. Dit verzoek is kennelijk in de loop der jaren verwaterd. Tal van belangstellenden hebben inmiddels de huisjes bezocht en de deuren gewoon open aangetroffen.
Interieur
Vorig jaar oktober maakte fotografe en neerlandicus Astrid Mellema uit Groningen er opnamen die nog te bekijken zijn via:
www.youtube.com. Op dit filmpje ziet het interieur er nog betrekkelijk goed uit. Mellema noemt 'de ongerepte staat van het huis en de persoonlijke spullen van Reve die er zich nog in bevinden (..) verbazingwekkend'.
Inmiddels is van die persoonlijke spullen vrijwel niets meer terug te vinden. Uw verslaggevers troffen medio september 2011 een enorme ravage aan. De plek is duidelijk in verval. Overal troep: aftandse kastjes, kachels, matrassen, lege drankflessen, volle vuilniszakken, cd's en videobanden, computerspellen, een oude afzuigkap, een mattenklopper, wat franse stripboekjes, kortom een ratjetoe. De enkele nog gesloten zakken chips doen vermoeden dat een of andere lugubere vleermuis hier zijn intrek heeft genomen. Het geheel oogt verwaarloosd, vuil, ontluisterend eigenlijk.
Interieur
Wat nog herinnert aan de overleden schrijver is het lege schrijfbureau ver weg in een hoek, enkele fotolijstjes met afbeeldingen van Maria, de inscriptie boven de ingang en het Mariabeeldje dat vanuit het door Reve gemetselde grotje aan de voorkant van het Zomerpaleis de gasten welkom lijkt te heten. Het gras rondom staat hoog, het geheel toont verlaten, op een schichtige verwilderde kat na die rondom loopt.
Interieur, in de hoek Reve's schrijfbureau
Slechts enkele meters achter het Geheim Landgoed is de oude boerderij die er ooit stond weer opgetrokken en bewoond. De boer en zijn vrouw blijken het de gewoonste zaak van de wereld te vinden dat bezoek uit Nederland even een kijkje komt nemen. Toen Reve rond 1970 aan de bouw begon heeft hij geregeld de nacht doorgebracht in deze oude boerderij die indertijd een ruïne was. Dat had veel weg van een primitief kamperen.
Linksachter de aangrenzende boerderij, op de voorgrond auteur Bert Boelaars
Volgens bronnen zou het Geheim Landgoed onlangs zijn aangekocht door Reve-liefhebbers uit Nederland. Maar de overeenkomst is nog niet getekend. Het huis, oorspronkelijk Les Chauvins geheten, staat nog gewoon op naam van de schrijver, cq zijn erfgenaam.
De achterzijde van het Geheime Landgoed. Op de voorgrond Herman Beks.
Tekst: Bert Boelaars en Hans Evers. Foto's: Herman Beks.