Op 19 december jl. is op 82-jarige leeftijd programma-maker Hans Keller overleden. In de jaren 60 en 70 maakte Keller, eerst voor AVRO en KRO, na 1968 voor de VPRO, TV-progamma's over met name maatschappelijke en literair-culturele onderwerpen. Befaamd waren o.a. 'Literaire ontmoetingen' (AVRO, 1962-1964), 'Het Gat van Nederland' (VPRO, 1972-1973, 1977-1978) en 'Dode dichters almanak' (VPRO, 1998-2014).

In de jaren 60 kruisten de levens van Keller en Reve elkaar een aantal malen. In 1963 was Keller verantwoordelijk voor de (prachtige) 'Beton-dorp'-film. Het programma, in de reeks 'Literaire ontmoetingen', waarin Reve werd geinterviewd door Hans Gomperts en een door Keller gefilmde impressie van Betondorp werd getoond, zorgde voor een stevige boost in de verkoop van 'Op Weg naar het Einde'. In het interview was Reve zeer openhartig over zijn zelfbeeld, zijn ouders én zijn homoseksualiteit. Het programma kreeg uitgebreide persaandacht (veelal positief) en Reve werd bedolven onder de post.

Het COC, dat erg enthousiast was, wilde graag een kopie van het programma hebben. In een brief informeerde Reve hierover bij Keller:

Nog bekender is evenwel de bemoeienis van Keller met de huldiging van Reve, naar aanleiding van de P.C. Hooftprijs 1969, in de Allerheiligst Hartkerk in Amsterdam op 23 oktober 1969. Samen met Jan Blokker en Hans Gomperts was Keller verantwoordelijk voor de productie van deze zeer roemruchte live TV-uitzending. Een gesprek tussen Keller en Reve was de hoofdact van de avond dat een aantal keren werd onderbroken door optredens. Reve was zichtbaar gespannen, ondanks dat hij choraalhydraat en 2 flessen wijn had gehad. Maar het interview was in de voorafgaande dagen minutieus voorbereid en nadat de eerste helft van het programma prima was verlopen zakte ook de spanning.

Reve's opmerkingen over het geloof - o.a. dat de RK-Kerk een poppenkast was met de paus als Jan Klaassen waar je je niets van aan hoefde te trekken - zorgden voor hilariteit in de zaal. Reve sloot de avond af met een soort persoonlijk Credo - "ik ben een acteur, een charlatan, een clown, een komediant. Maar het krankzinnige is dat de rol die ik speel, dat ik dat bèn en dat ik vanavond, dat geloof ik in diepe ernst, eigenlijk niets heb gezegd wat ik niet heb gemeend." - en het gedicht 'Herkenning'.

Bij het verlaten van de kerk liepen Reve en Teiger hand in hand naar buiten wat door veel mensen als een soort huwelijksplechtigheid werd geïnterpreteerd. Daar was evenwel geen sprake van, Teiger wilde zijn bril niet op en zag daardoor vrijwel niets en moest de kerk uitgeleid worden.

Hoewel de reacties nogal uiteenlopend waren - met name uit religieuze hoek was de kritiek niet mis - werd de avond uiteindelijk als een hoogtepunt in de Nederlandse TV-geschiedenis beschouwd.

In memoriam Hans Keller: www.vpro.nl

In memoriam Hans Keller: www.nrc.nl

De integrale uitzending: archief vpro.nl