Reve 100 jaar en Nadertotreve.nl 20 jaar
14 december 2023
Vandaag is het de 100ste geboortedag van Gerard Reve. Tevens bestaat nadertotreve.nl deze week 20 jaar (er zijn oudere berichten maar die zijn geantedateerd). En met enige onbescheidenheid zijn we wel een beetje trots op die 20 jaar.
Het valt namelijk niet mee om een website, die niet verbonden is aan een organisatie, bedrijf of instituut, maar een privé-project is dat wordt onderhouden wordt door 1 webmaster en enkele medewerkers, zolang in de lucht te houden. Het heeft er ook wel een paar keer om gespannen maar gelukkig is er toch steeds doorgezet en kunnen we u nog steeds met enige regelmaat nieuws over Reve brengen.
Ter gelegenheid van 100 jaar Reve en 20 jaar Nader tot Reve een korte persoonlijke visie op het oeuvre van Gerard Reve. Dit mede naar aanleiding van een recente herlezing van een groot deel van de romans van Reve. De aan personen gerichte brievenbundelingen vallen buiten dit bestek.
Het is vrij gebruikelijk om Reve's oeuvre in tijdsvakken in te delen en het meest populair daarin is de verdeling in een 'vroege Reve' (Avonden, Boslowits, Werther Nieland) en een late Reve (alles vanaf Op Weg). Christiaan Weyts deed dit zeer recent nog weer in De Groene Amsterdammer.
Ik vind deze tweedeling echt te beperkt en zie zelf meer ratio in een driedeling van vroeg, midden en laat:
1 - Vroege Reve
Alias: de zeer getalenteerde debutant
Werken: De Avonden, De ondergang van de familie Boslowits, Werther Nieland
Tijd: 2e helft jaren 40
Opmerkingen: Reve’s Engelse verhalen, in 1956 gebundeld als 'The Acrobat and other Stories' zijn lastig te plaatsen. Dat zelfde geldt voor zijn toneelwerk. ’Tien Vrolijke Verhalen' uit 1961 kan worden beschouwd als een opmaat naar de 2e fase.
2 - Midden Reve
Alias: de schrijver die enigszins tegen de verwachting in zichzelf opnieuw uitvindt en in een Dionysische roes een aantal meesterwerken schrijft en tot grote roem komt
Werken: Op Weg naar het Einde, Nader tot U, Veertien Etsen, Vier Pleidooien
Tijd: 1963-1970
Opmerkingen: In Nader tot U begint het Revisme (fase 3) al in beeld te komen maar speelt daar nog geen hoofdrol.
3 - Late Reve
Alias: de gearriveerde, gelauwerde schrijver die gaandeweg grote delen van zijn lezerspubliek van zich vervreemdt door zijn politieke standpunten en doordat hij zijn nogal particuliere seksuele fantasiewereld (beter bekend als het Revisme) tot hoofdonderwerp van zijn boeken maakt.
Werken: alles vanaf De Taal der Liefde
Tijd: 1972-2006
Opmerkingen: Reve’s publieke persoon is onze deze fase vaak minstens zo belangrijk als zijn werken.
Wanneer je geen liefhebber bent van het Revisme is het in de boeken van deze fase vaak zoeken naar lichtpuntjes. In bijvoorbeeld 'Moeder en Zoon' en 'De Vierde Man' zijn die er volop, in 'Oud en Eenzaam' deels maar in bijvoorbeeld 'Een Circusjongen' en 'De Stille Vriend' zijn het een maar een paar.
De aan personen gerichte brievenboeken, bijvoorbeeld 'Brieven aan Wimie 1959-1963' (1980), 'Brieven aan Simon C. 1971-1975' (1982) en 'Brieven aan Josine M. 1959-1982' (1994) vormen een duidelijke uitzondering op het bovenstaande en laten regelmatig de Reve uit de vroege en middenfase zien.
Tekst: Peter Smeets