Alweer enige tijd geleden verschenen (augustus 2023) maar hierbij alsnog enige aandacht voor 'Amsterdam in bijna 80 boeken, van Vondel tot Isik'. Met artikelen van Geert Mak, René van Stipriaan, Marita Mathijsen, Guus Luijters en Emile Brugman. In 10 thematische delen worden verschillende aspecten van Amsterdam belicht aan de hand van bekende en minder bekende boeken uit de afgelopen eeuwen.

Reve is met 4 boeken goed vertegenwoordigd. Het eerste artikel (beide artikelen waarin Reve voorkomt zijn van Guus Luijters) onder de titel 'Gods Zegen' maakt onderdeel uit van het deel 'Opgroeien'. Dan zou je Werther Nieland en Boslowits verwachten maar het gaat om 'Op Weg Naar het Einde', 'De Avonden' en 'Bezorgde Ouders'. Dat opgroeien moeten we kennelijk dan maar overdrachtelijk zien.

Over 'Op Weg Naar het Einde' wordt kort iets gezegd over de Brief uit Amsterdam. Luijters: "Alles speelt zich af in een bevroren stad en dat is niet voor niets natuurlijk, want omdat alles bevroren is, is alles gebleven zoals het was, voor nu en altijd en in alle eeuwigheid."
Dus.

Over 'Bezorgde Ouders' wordt opgemerkt dat de woning van Treger zich duidelijk in de Plantagebuurt bevindt maar dat de omgeving waar het zich verder afspeelt volledig verzonnen is.

In 'De Avonden' worden fantasienamen gebruikt voor de lokaties en Luijters vraagt zich af of niet-Amsterdammers die lokaties wel zullen herkennen. Een interessantere notie lijkt mij dat weliswaar in 'De Avonden' fantasienamen worden gebruikt maar dat verder alle geografische beschrijvingen 'kloppen' en dat je het gewoon na kan lopen. Kennelijk had Reve 40 jaar later, bij het schrijven van 'Bezorgde Ouders', andere ideeën over hoe realistisch de setting van een verhaal moest zijn.

Het tweede artikel waarin een boek van Reve voorkomt, in het Deel 'Oorlog, honger en dreiging', is meer geslaagd. Onder de titel 'Verlaten Stad' wordt 'De Ondergang van de Familie Boslowits' samen met Anne Frank, de oorlogsdagboeken van Hanny Michaelis en het Bittere Kruid van Margo Minco behandeld.

Luijters haalt Andreas Burnier aan: "Het geniale van de schrijver Reve is dat hij weigert in de nazi-categorieën (jood) mee te praten. Juist door niet het duitse etiket op hen te plakken, en door hun extreme gewoonheid te laten zien, maakt Reve dat het verhaal zijn tragische dimensie krijgt. Ook de duitse gewelddadigheid wordt in feite alleen maar aangeduid, niet of nauwelijks beschreven, en daardoor wordt zij des te meer onheilspellend en sinister."

In augustus 2023 uitgebracht bij Atlas Contact.
ISBN: 9789045048574, 360 pagina's, geïllustreerd, 34,99 euro.