'Reve 100 jaar' in de media
15 december 2023
Een groot aantal artikelen in kranten, tijdschriften en online media. Op deze pagina een niet-uitputtend overzicht. Mocht u nog iets missen,
laat het ons weten.
NB: pagina is nog in opbouw!
Van de meeste artikelen alleen een korte beschrijving of samenvatting. De links naar de betreffende artikelen zullen veelal op een betaalmuur stuiten.
Tzum, 14 december: Gerard Reve 100 jaar – feest met een bruin randje
Een opiniestuk van Frank van Dijl waarin de focus ligt op Reve's politieke 'stunts' in de jaren 7-80 en de relatie daarvan met de huidige politieke situatie in Nederland en deels daarmee samenhangend het 'eeuwige vraagstuk' bij Reve: meent hij het nou of niet? En, iets eenvoudiger te beantwoorden: is het waar wat hij allemaal beweert?
Van Dijl haalt een scherpe observatie van WF Hermans aan: "Generatiegenoot Willem Frederik Hermans rekende Reve tot de schrijverssoort die zichzelf (cursivering WFH) wil rechtvaardigen als mens en die 'zal pretenderen zich zoveel mogelijk aan de werkelijkheid te houden'. Deze soort publiceert dagboeken, een autobiografie, een pseudo-autobiografie of een roman in de ik-vorm, betoogde Hermans in Het sadistische universum (1964)."
Katholiek Nieuwsblad, 14 december: De 100-jarige Gerard Reve blijft een religieus raadsel
Artikel van Anton de Wit mede naar aanleiding van het recente boek
Godsverlangen van Jef Rademakers.
De Wit is het, net als de Belgische schrijver Christophe Vekeman (on een nawoord bij het boek van Rademakers) niet eens met Rademakers conclusie dat Reve's katholicisme eigenlijk 'de pose van een beroepsprovocateur' was.
De Wit vindt dat Reve's katholicisme vooral ook in de tijdsgeest gezien moet worden. In de jaren 60 was de Katholieke Kerk in Nederland "tot op het bot verburgerlijkt en ingekapseld in verouderde zuilstructuren" maar kwam ook onder invloed van het 2e Vaticaans Concilie dat de Kerk weer bij de tijd wilde brengen.
De Wit: "Reve breekt radicaal met zowel het gezapig-burgerlijke als het progressief-ideologische katholicisme van zijn tijd. Hij was bijvoorbeeld wars van de toen modieuze bevrijdingstheologie, lezen we ook bij Rademakers. 'Die mensen willen van Jezus een soort vakbondsleider maken', had Reve verzucht. “'Je denkt toch niet dat Onze Lieve Vrouw bij de verkiezingen rood stemt?'"
Heiligverklaring
Een heiligverklaring, zoals door Reve's wel eens geopperd, zit er volgens de Wit niet in: "Maar de schat van het geloof wordt wel vaker in aarden potten door barre tijden heen gedragen, zo wist Paulus al."
Trouw, 9 december: Reve's Hoffotgraaf
Artikel over Steye Raviez, de fotograaf die Reve in de jaren 60 en later weer in de jaren 80 fraai portreteerde. Hoffotograaf is wat kort door de bocht, maar ala.
Een deel van de foto's is in 2001, in samenwerking met het Letterkundig museum gebundeld (met wat verhalen van Raviez) in Raviez' Reve, tekst en foto's Steye Raviez / 1968-1987. De complete Reve-collectie van Raviez beslaat meer dan 300 foto's en wordt bewaard bij het Maria Austria Instituut (Mai) in Amsterdam. Helaas niet publiek toegankelijk.
Het artikel staat in de zaterdagbijlage Tijdsgeest en is niet op internet te vinden.
NRC, 8 december: Wat Gerard Reve nog te zeggen heeft
NRC pakt in de Cultuur en boekenbijlage van 8 december flink uit, maar liefst bijna 3 pagina's Reve en een pagina-grote foto (van Reve met glas wijn en koe in een weiland in de buurt van Greonterp) op het voorblad van de bijlage.
In de bijlage een wat langer stuk van Sebastiaan Kort, een column van Michel Krielaars en 3 korte stukjes over favoriete boeken van Thomas Heerma van Voss (De Ondergang van de Familie Boslowits), Maartje Wortel (idem) en Peter Buwalda (Bezorgde Ouders). Buwalda: "Het wonderbaarlijke van Reve is zijn toon, die zoals de Chinese muur waarneembaar is vanuit de ruimte. Als je je er in onderdompelt, wordt Reve een geheime, duistere, zeer nabije vriend."
Krielaars haalt een anekdote op van broer Karel uit 1947, toen op een bijeenkomst van het Slavistendispuut BESEDA iemand het nieuws kwam brengen dat de jongere broer van Karel een romannetje had geschreven dat begon als een verhaal van Toergenjev. Het gezelschap moest er hartelijk om lachen en niemand had er veel fiducie in. Verder over het recent verschenen
Pelgrimsliederen van Piet Gerbrandy.
Demper van het holle gedruis
De hoofdact in het NRC is voor Sebastiaan Kort die betoogt dat we Reve als de Grote Begrenzer, of: Grote Doodlegger moeten gaan zien:
"Je hebt aan een willekeurig oud tv-interview genoeg om te zien hoe groot zijn afkeer was van de heersende idealen van wezenloos optimisme en vooruitgang (..). Zijn levensmotte had 'Nooit iets nieuws' kunnen luiden (..), dat zinnetje zou 'eigenlijk op een wapenschild moeten staan'".
"Katholiek, homoseksueel, een grootmeester van de Nederlandse taal: hij was het allemaal al; de tijd is aangebroken om hem als een grote begrenzer te gaan zien, als een demper van het holle gedruis dat men nodig denkt te hebben om het hoofd boven water te houden."
Het essay van Kort en de kortere stukjes op
nrc.nl
Hollands Glorie, 2023/4: Herinneringen aan een jongenshuwelijk
In tijdschrift
'Hollands Glorie' (glossy met veel zonovergoten foto’s van mooie plekjes in Nederland, gericht op pensionado's) een interview met Teigetje en Woelrat naar aanleiding van de 100ste geboortedag van Reve.
Het is allemaal een beetje kort door de bocht: volgens het artikel zou het driemanschap van 1963 tot 1975 hebben geduurd. Dat klopt uiteraard niet: Woelrat kwam er pas eind 1968 bij en rond 1971 was het wel afgelopen. Verder weer veel nadruk op het 'volwaardige partnerschap' en teksten als "De schrijver voelde zich heel gelukkig toen en dat zorgde voor een heel aangename sfeer".
U begrijpt.
Wel enigzsins opzienbarend zijn de wensen en dromen van de heren:
Ze hopen dat de 100ste geboortedag van Gerard Reve groots gevierd zal worden, bijvoorbeeld in Carré. Meer nog hopen ze te kunnen bijdragen aan een groot op te richten museum, en dat bijvoorbeeld samen met de Openbare Bibliotheek Amsterdam, die er ook een Reve-collectie en een semipermanente expositie op nahoudt. Ze dromen van zoiets als het Van Gogh Museum. "Dat komt de geniale schrijver toe".
Tekst: Peter Smeets